Czy wyobrażasz sobie rzeczywistość, w której każdy użytkownik komputera jest podłączony do zaledwie kilku potężnych superkomputerów? Według niektórych naukowców i futurologów, w perspektywie kolejnych dekad tak może wyglądać nasza codzienność. Historia informatyki potrafi zaskakiwać: jeszcze 60 lat temu jeden z profesorów przekonywał, że na świecie znajdzie się miejsce dla co najwyżej pięciu komputerów. Tymczasem dzisiaj na naszej planecie działa ponad 1,3 miliarda tych urządzeń, a prognozy wskazują, że do 2015 roku liczba ta przekroczy 2 miliardy.
Rozwój technologii przyspiesza w zawrotnym tempie – według obserwacji wielu ekspertów coraz szybsze procesory, większe dyski i nowe rozwiązania sieciowe już wkrótce przestaną być domeną wyłącznie zaawansowanych laboratoriów. Jakie zmiany czekają nas w najbliższych latach?
Koniec klawiatur i przewodów?
Eksperci są zgodni: klawiatura i myszka – symbole komputerów osobistych ostatnich dekad – wkrótce mogą stać się przeżytkiem. Nowoczesne interfejsy bazują na:
- Rozpoznawaniu ruchu i gestów (np. mrugnięcie okiem, skinienie głową, ruch dłoni).
- Dotykowych ekranach i powierzchniach, które pozwalają na interakcję z systemem w sposób naturalny.
Zniknie również potrzeba używania wielu kabli i złączy. Urządzenia będą się komunikować bezprzewodowo, a dane będziemy przenosić dotykiem na wirtualnych powierzchniach. Pierwowzorami takiego podejścia są m.in. Surface i Project Natal (rozwinięte później w Kinect) firmy Microsoft. Widać to także w rozwoju tabletów, które już w tej chwili pozwalają na sterowanie niemal wyłącznie za pomocą dotyku.
Inteligentny stół zamiast tradycyjnego komputera?
Wizje futurystów często obejmują stół będący jednocześnie ogromnym ekranem dotykowym. Wystarczy położyć na nim urządzenie – telefon, aparat czy drukarkę – a na blacie pojawi się menu z dokumentami, zdjęciami czy muzyką. Przeciągnięcie pliku w stronę innego sprzętu spowoduje automatyczny transfer danych. Rozwiązania tego typu są już w fazie testów; niektóre formy prototypów można spotkać w laboratoriach badawczych i centrach wystawienniczych.
Era superkomputerów i pytanie o granice rozwoju
Zgodnie z prawem Moore’a, moc obliczeniowa komputerów podwaja się mniej więcej co dwa lata. Jeśli spojrzymy na historię, ta zasada w dużej mierze się sprawdzała. Czy jednak wzrost ten może trwać w nieskończoność? Wielu specjalistów twierdzi, że zbliżamy się do momentu, w którym tradycyjne tranzystory przestaną odpowiadać na rosnące potrzeby i prawo Moore’a przestanie obowiązywać. Według niektórych naukowców stanie się to za około 15 lat.
Trudności w tworzeniu nowego oprogramowania
Profesor Bernard Chazelle z Uniwersytetu Princeton sugeruje, że jednym z głównych wyzwań jest oprogramowanie – coraz trudniej pisać programy w pełni wykorzystujące rosnącą moc współczesnych procesorów. Wydajność sprzętu wyprzedza możliwości programistów i struktur oprogramowania, co może zahamować tzw. „komputerową rewolucję”.
Tłumaczenie symultaniczne – czy bariery językowe znikną?
Nowe technologie mają nie tylko przyspieszać pracę czy ułatwiać kontrolę ruchem, lecz także likwidować granice międzykulturowe. Jednym z takich rozwiązań są projekty automatycznych tłumaczy, działających w trybie symultanicznym:
- Bez znajomości języka rozmówcy, będziemy mogli się z nim porozumieć, a w słuchawce usłyszymy głos wirtualnego tłumacza.
- Dzięki „telefonom-poliglotom” możliwe będzie bieżące prowadzenie rozmów nawet podczas bezpośrednich spotkań z osobami posługującymi się innymi językami.
Choć koncepcja brzmi futurystycznie, wiele firm (m.in. Google, Microsoft) już pracuje nad takimi narzędziami, integrując je z urządzeniami mobilnymi. Największym wyzwaniem pozostaje kontekstowe rozumienie mowy – program musi uwzględniać niuanse języka, ton wypowiedzi, a nawet żargon czy idiomy.
Co dalej?
Nadchodzące dekady mogą przynieść:
- Centralizację mocy obliczeniowej – wielu użytkowników korzystających z kilku potężnych superkomputerów.
- Kolejne kroki w kierunku naturalnych interakcji – sterowanie gestami, dotykowe stoły, rzeczywistość rozszerzona czy wirtualna rzeczywistość.
- Przełomy w komunikacji międzyludzkiej – wirtualni tłumacze językowi w czasie rzeczywistym.
Równocześnie obserwujemy zmiany w samej architekturze komputerowej. Nie da się wykluczyć, że w perspektywie kilkunastu lat nastąpi rewolucja związana z komputerami kwantowymi lub nowym rodzajem tranzystorów. Być może nadejście końca ery „coraz to wydajniejszych komputerów” przewidywane przez część ekspertów stanie się rzeczywistością.
Jednak póki co, technologia wciąż pędzi do przodu: z roku na rok rosną możliwości sieci bezprzewodowych, wzrasta znaczenie sztucznej inteligencji i analizy big data, a granice pomiędzy człowiekiem a maszyną zaczynają się zacierać. Jedno jest pewne – komputery przyszłości będą nie tylko szybsze, lecz przede wszystkim bardziej przyjazne dla użytkownika, intuicyjne i w pełni zintegrowane z otaczającym nas światem.
